Манас баатырдын Каныкейге уйлонушу
Жатпайсыңбы эркелеп,
Караңгыда келесиң,
Жаш баладай энтелеп.
Жесир катын мен эмес,
Сен алгыдай жетелеп.
Эне-атамдын төрүндө
Көзүмө бүгүн көрүнбө,
Келчү болбо темселеп.
Кадыр-кеңүл жетишсе,
Зыйнат кылып кыз-келин
Мени алып барат жетелеп.
Баатыр Манас сен болсоң,
Бала кыял мен болсом,
Кан башың менен каркайып,
Ууруча басып жүрөсүң;
Уялбай түндө келесиң.
Адамга жакпайт, эр Манас,
Сенин ушу кылган мүнөзүң".
Кара-тору, керме каш,
Келишимдүү узун чач,
Эки бети монтойгон,
Эркечтей мойну койкойгон
Каныкейдин сөзүнө кулак салбады,
Жанына жетип эр Манас
Эми билегинен кармады.
Болот канжар башында
Каныкей кьшынан сууруп алганы,
Кыйшаңдабай жөн туруп,
Канжар менен Манасты
Так билекке сайганы.
Билекке канжар урулуп,
Кызыл кан кетти чубуруп,
Билектен канын кылгыртып,
Манас калды бурулуп.
Ачуусу келип баатырдын,
Кызыл өңү кубулуп,
Кызарып каны чубуруп:
"Алам деп катын жактырып,
Канчыкка алдым каптырып!".
Эми каарына Манас алыптыр,
Ачуусуна чыдабай,
Абайлап баатыр турабы-ай,
Кабыргасын Каныштын
Кыйрата тээп салыптыр...
* * *
Арадан эки күн өттү,
Кубур-шыбыр сөз жетти,
Кыраан тууган Каныкей
Сыр билдирбей эркелеп,
Аруукени жетелеп,
Кыздар кыял кылганы,
Кырка тартып Манастын
Кашына келип турганы.
"Баатыр, айып менин мойнумда,
Кылыч алып жатчу элем
Кыз болгону койнума.
Кылыч тийип калыптыр,
Кокустан сенин колуңа.
Айкөл төрө, баатыр, - деп, -
Айтса койчу кечирип
Атанын кунун акыр" - деп,
Айтып турду Каныкей
Айкөлүнө мындай кеп.
Кулдук кылып бүгүлүп,
Бакайды эми көргөндө,
Бетин басып Каныкей,
Ызат кылды жүгүнүп.
Келиним, кеги жок киши болот -
деп,
Абакең Бакай сүйүнүп.
Кашына кыздын туралбай
Кайрыла берди абасы.
Ошондо ойрон болгон Каныкей:
"Баатыр, ачууң чукул сенин, -
деп, -