Кыргыздардын Ала-Тоодон сурулушу
Кары, жашы муңайып,
Кан жутканда калайык
Ороздунун он уулу
Катуу көөнү карайып,
Улаккан, Жакып кеп айтат,
Убайымды бек айтат:
"Минтип тирүү жүргөнчө,
Туулбай туна чөгөлү,
Көмөлөнүп жыгылып,
Көр азабын көрөлү.
Курган жан аман турганда,
Кордукка кантип көнөлү.
Ороздунун уулу элек,
О, чиркин, жасагандын кулу
элек.
Бул өңдөнгөн кордукту
Адамзат пендеге
Башынан эч ким кыла элек.
Биз дагы эне тууган эр элек,
Эзелден берки эл элек.
Калдайган калктын башына
Каран түн мынча келе элек.
Минтип тирүү жүргөндө,
Кай муратга жетелик?
Күчөгөн экен бул кытай,
Биз бир күрпүлдөшө
кетелик!
Кара тоону бет алып,
Үй беките конолу,
Кызыталак душманга
Кек кетирген болобу!".
Жоо кылычын байланып,
Аттанууга шайланып,
Тулпардан жыйып ат алып,
Журтунан кыргыз бата алып,
Арыстандай чамданып,
Баштады Жакып, Акбалта,
Алтымыш балбан камданып;
Ат тулпарын миништи,
Оңкойгон тоонун урчуктан,
Онурайган тумшуктан
Жакалап ылдый киришти.
Супу садык чалганда*,
Таң түмпүйүп калганда,
Оргуп-оргуп чаң чыгат,
Обологон үн чыгат.
Оргуган чанды.караса,
Алтын, жакут, дилде артып,
Күндүзүн өргүп, түн катып,
Калдайган сексен балбаны
Капкайда жүрүп калганы.
Акбалта? Жакып аларды
Талаадан кармап алганы.
Жүк арткан төөсү токсон беш,
Кызыл куйрук кара нар
Олжого кармап алганы,
Ойронду мыктап салганы.
Алооке кандын алдына*,
Жөө желдет деген балбаны
Качкан бойдон кутулуп,
Аман жетип барганы.
Кабарчы кабар салган соң,
Каны буйрук кылган соң,
Мунарга жарык жагыльш,
Добулбас бекем кагылып,
Кытайдын баары ээлигип,
Кыйындын баары жээлигип,
Карыпчы* тонун шайлатып,
Буудандарын камдатып,
Кара калмак, манжуунун
Кынжылаган балбаны
Ороздунун айлына
Кыйын мүшкүл салганы.
Баштаган Балта чал экен,
Балтаны жүргөн каралап,
Канчасы жапжаш бала экен.
Кара жаак Акбалта
Кара тилин кайрады,
Кан Алооке алдында
Кайран абаң сайрады:
"Менин чапчыша турган чамам
жок,
Сиз менен алыша турган айлам
жок.
Айдап кетсен, мал мына,
Агызар болсоң, кан мына,
Күтүп алсаң, букара
Аргын, ногой эл мына!
Балта мындай деген соң,
Алооке катуу сүйлөнүп,