Козкаман менен Кокчокоз
Адам билгис жол казат.
Арыстаның түшүп кетсин деп,
Ажалы минтип жетсин деп,
Көзкамандын үйүнө
Кырк аркан бою ор казат.
Ала бакан шырыгы,
Аябай жаман кылыгы,
Абайласа, булардын
Калмакча болду ырымы
Элдир-селдир кеп угуп,
Айыл-үйдө жүргөндөр
Көзкамандын үйүндө
Көкчөкөздөр чогулуп,
Колоодон кылган бурканга
Ошолор тобо кылат деп угуп,
Каныкей чочуп, ойлоп, көп санайт,
Түбүбүзгө Көзкаман
Жетер бекен деп санайт.
Кечээ тамаша куруп алганда,
Сары короо, өзөн түз,
Ошого кырк таман ордо салганда,
Жетик ордо атышып,
Кырк чоро эки бөлүнүп,
Кыркалай келген шерлердин,
Оюну мыкты көрүнүп,
Кыябында кырк кыраан,
Толуп турган кезинде,
Шабиет оюн, оромпой
Болуп турган кезинде,
Кырмызы көйнөк, найча бел
Кыздан жүздү жыйганда,
Келенкор чачпак, кең соору
Келинден жүздү жыйганда,
Күлкүсү күндү чыгарып,
Кырк кыраандын баарысы
Күлүп-ойноп кубанып,
Кыйын оюн салганда,
Каныкей жеңең ошондо
Ак ордонун ичинде
Аколпок жасап калганда;
Арыстан Манас баатырды
Көкчөкөз менен Көзкаман
Көрүнөө алдап алганда;
Аларга кеткен Манастан
Кызыкка баткан кырк кыраан
Түк кабарсыз турганда;
Көк жал эр арам ойлонбой,
Көкчөкөзгө барганда
Көкчөкөз менен Көзкаман
Чийген экен сызыкты,
Арыстан тууган Манаска
Ошондо көрсөткөн экен "кызыкты".
Үйүнө Манас киргенде
Көрүнө арбай баштады;
Ошондо Көзкамандын айтканы:
"Манасым, сага келгени
Арык элек, семирдик,
Ачыккан элек, тоюндук,
Кенелип пейил чечилдик,
Кетилип келип жетилдик.
Таласка конуп жер кылдык,
Талыгып келген курган баш
Көк жалым, сени бел кылдык.
Биз калмакта жүргөндө,
Канына кызмат кылчу элек,
Катындарча жүгүнүп,
Тобоп кылып турчу элек.
Биз кыргызды таап жутундук,
Ошол жүгүнгөндөн кутулдук.
Тилекти берди бир кудай,
Кабыланым, кепке кулак сал,
Калбады арман эч кандай.
Биз Каканда турганда,
Тутам калган жаныбыз,
Тентиреп келсек, муң жаздык,
Аман бол, Манас, каныбыз!
Азат кылдың, айкөлүм,
Калмактан келген башымдын,
Анда, мында бир келип,
Көк жалым, ичпедиң менин
ашымды,