Баатырдын торолушу

Турганы Алтай жер болуп,

Тутушканы бул жерде

Манжуу, калмак эл болуп,

Өсөр күнү жок болуп,

Өлөр күнүн ойлонуп,

Арман кылат ошондо

Абакең Жакып толгонуп:

"Бербесе теңир, чарам жок,

Беш түлүктөн мал жыйдым,

Беш чака булча арам жок.

Жабдык салып ат минип,

Жака салып тон кийип,

Жанымда болгон каран жок.

Тутунарга туяк жок,

Тууганынан айрылган

Журтта мендей чунак жок.

Карманарга туяк жок,

Канатынан айрылган

Калкта мендей чунак жок.

Ажал анык, чара жок

Аман жүрөр санаа жок,

Акыретке бет алсам,

Атакелеп артымдан,

Наалып калар бала жок.

Күрөөкө соот* дат болду,

Кермеде толгон ат болду.

Кой күлүктү көргөндө,

Күлүктөн Жакып жат

болду!

Белге таңар бүлө жок,

Боздосок күчөп дартыбыз,

Санаа менен саргайып,

Зарланган экен калкыбыз.

Кара жаак Айбалта,

Муну кайкалатпай ким

аштайт?

Камоодо жүргөн калың журт,.

Муну капа кылбай ким

баштайт?"

Байбичеси Чыйырды

Байынан эми кеп сурайт;

Күндөгүдөн башкача

Күңгүрөндүн деп сурайт:

"Малдан келдиң сабылып,

Кабагың карыш салынып,

Көзүңдөн агат кара жаш,

Дагы кандай шумдук

табылып?".

Анда Жакып кеп айтат,

Ачууланып бек айтат:

"Баштатадан тек жүрдүм,

Кутмандуудан бата алдым.

Куруп калсын дүнүйө,

Куубаш Жакып атандым.

"Карыды Жакып куубаш"—

дейт,    .

Калктын баары мени айтат,

"Катыны жүрөт туубас" —

деп.

Мөмөсүз жыгач отундур,

Туубай турган болгон сон,

Тумшугу жок катындыр".

Байбиче турду майышып,

Бай Жакып турду кайышып.

Жетип келди Бакдөөлөт

Жекенге буту чалынып.

Бакдөөлөт туруп муну айтат

(Байбичени муңайтат):

"Согончогум канабай

Шордуу башым кантим,

Баштагы болгон эжемдин

Жолун жолдой мен кеттим".

Аны укканда байбиче

Айтар сөзү жок болуп,

Акыл ойлоп токтолуп,

Көңүлү канча сөгүлүп,

Көзүнүн жашы төгүлүп,

Жүүнү бошоп жыгылып,

Жүк алдында бүгүлүп,

Башын койду жастыкка,

Бакдөөлөттүн көңүлү

Кеткен экен кастыкка.

Кас көңүлү билинди,

Ыйлап жатып Чыйырды

Чырм этип көзү илинди.

Оюна ар иш алганы,

Козголбой жатып кашында